ช้องนาง ๑

Thunbergia afifnis S. Moore

ไม้พุ่มเตี้ย กิ่งเป็นสันสี่เหลี่ยม เรียวเล็ก เกลี้ยง บริเวณข้อบวมพอง ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉากรูปไข่หรือรูปรีแกมรูปใบหอก ดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบ สีม่วงหรือสีฟ้าแกมม่วง รูปกรวยปากแตรผลแบบผลแห้งแตกเป็น ๒ ซีก รูปสามเหลี่ยม ปลายเป็นจะงอย เมื่อแก่สีน้ำตาล เมล็ดขนาดเล็กรูปทรงกลม ค่อนข้างแบน มี ๔ เมล็ด

ช้องนางชนิดนี่เป็นไม้พุ่มเตี้ย สูงได้ถึง ๓ ม. กิ่งเป็นสันสี่เหลี่ยม เรียวเล็ก สีน้ำตาลแดงแกมเขียวเกลี้ยง บริเวณข้อบวมพอง

 ใบเดี่ยว เรียงตรงข้ามสลับตั้งฉาก รูปไข่หรือรูปรีแกมรูปใบหอก กว้าง ๑-๒.๕ ซม. ยาว ๒-๕ ซม. ปลายเรียวแหลม โคนรูปลิ่ม ขอบเรียบหรือหยักเป็นคลื่นเล็กน้อย แผ่นใบค่อนข้างหนา เกลี้ยงทั้ง ๒ ด้าน ไม่มีผลึกหินปูน เส้นกลางใบด้านบนนูนเล็กน้อยด้านล่างนูนชัดเจน เส้นแขนงใบข้างละ ๓-๕ เส้น เส้นใบย่อยแบบร่างแห เส้นแขนงใบและเส้นใบย่อยเห็นชัดเจนทั้ง ๒ ด้าน ก้านใบยาว ๔-๖ มม. ด้านบนเป็นร่องตื้น ๆ เกลี้ยง

 ดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบ ก้านดอกรูปทรงกระบอก ยาว ๑-๑.๕ ซม. เกลี้ยง ใบประดับมี ๑ คู่ สีเขียวอ่อนหรือสีขาวอมเหลือง รูปรีหรือรูปไข่แกมรูปใบหอก กว้าง ๑-๑.๕ ซม. ยาว ๑.๕-๒ ซม. ปลายแหลมโคนป้านหรือมน บางคล้ายกระดาษ เกลี้ยง กลีบเลี้ยงเป็นเส้น ๑๐-๑๘ เส้น โคนเชื่อมติดกัน ยาว ๐.๕-๑ ซม. ขนาดเกือบเท่ากัน ดอกรูปกรวยปากแตร สีม่วงหรือสีฟ้าแกมม่วง ยาว ๕-๖ ซม. โคนเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย ด้านในสีเหลือง ด้านนอกสีม่วงหรือสีขาวปลายแยกเป็น ๕ แฉก ขนาดเกือบเท่ากัน แฉกรูปไข่กลับ ปลายตัดหรือเว้าตื้น กว้าง ๑.๓-๒ ซม. ยาว ๑.๕-๒ ซม. หลอดกลีบดอกยาวมากกว่าแฉกกลีบดอกด้านในเกลี้ยง ด้านนอกมีขนสั้นนุ่มประปราย เกสรเพศผู้ ๔ เกสร แยกเป็น ๒ คู่ ยาวไม่เท่ากัน อยู่ภายในหลอดกลีบดอก ก้านชูอับเรณูเรียวยาว มีขนสั้น อับเรณูรูปขอบขนานหรือรูปรี แต่ละอับมี ๒ พู รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ รูปไข่กลับหรือรูปทรงรี มี ๒ ช่อง แต่ละช่องมีออวุล ๒ เม็ด ก้านยอดเกสรเพศเมียเรียวยาว มีขนประปราย ยอดเกสรเพศเมียเป็นแฉกสั้น ๆ ๒ แฉก

 ผลแบบผลแห้งแตกเป็น ๒ ซีก รูปสามเหลี่ยมปลายเป็นจะงอย เมื่อแก่สีน้ำตาล เมล็ดขนาดเล็กรูปทรงกลม ค่อนข้างแบน มี ๔ เมล็ด

 ช้องนางชนิดนี่เป็นพรรณไม้ต่างประเทศ มีถิ่นกำเนิดแถบฝั่งตะวันออกของแอฟริกา นำเข้ามาปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไปในเขตร้อน ออกดอกตลอดปี.

ชื่อหลักหรือชื่อทางการ
ช้องนาง ๑
ชื่อวิทยาศาสตร์
Thunbergia afifnis S. Moore
ชื่อสกุล
Thunbergia
คำระบุชนิด
afifnis
ชื่อผู้ตั้งพรรณพืช
- Moore, Spencer Le Marchant
ช่วงเวลาเกี่ยวกับผู้ตั้งพรรณพืช
- (1850-1931)
ผู้เขียนคำอธิบาย
ดร.กนกอร เรืองสว่าง